Analiza wiedzy pielęgniarek dotyczącej postępowania z dzieckiem z astmą oskrzelową

Stefaniuk Joanna - SP Szpital Kliniczny nr 1 ŚUM w Zabrzu
Gawęda Anna - Katedra Pielęgniarstwa Wydziału Opieki Zdrowotnej Wyższej Szkoły Nauk Stosowanych w Rudzie Śląskiej

Streszczenie

W ostatnich latach zanotowano istotny wzrost zapadalności na choroby alergiczne, co stanowi wyzwanie nie tylko dla lekarzy, ale także naukowców i epidemiologów, którzy starają się wyjaśnić przyczyny tego zjawiska, znaleźć skuteczne środki zaradcze mogące powstrzymać ten trend. Szacuje się, że w Europie na astmę choruje ok. 30 mln ludzi. Niestety nieznane są przyczyny wzrostu liczby chorych na astmę, wskazuje się na wzrost poziomu higieny, szczepień ochronnych i antybiotykoterapii. Astma jest chorobą uwarunkowaną genetycznie, jednak dziedziczy się tylko predyspozycje do jej występowania. Szacuje się, że
w Polsce choruje na astmę ok. 9% populacji dzieci i liczba ta stale rośnie. Wyniki badań wskazują, że astma jest najcięższym schorzeniem zapalnym dróg oddechowych u dzieci. Charakteryzuje się ona zmiennym obrazem klinicznym, zależnym od wieku oraz przyczyn ją wywołujących, może mieć związek z wysiłkiem, ekspozycją na alergeny czy infekcjami wirusowymi. W związku z faktem, że obraz choroby u dzieci jest różny a wpływ choroby na jakość życia bardzo znaczący postanowiono zbadać wiedzę pielęgniarek pediatrycznych związaną z opieką nad dziećmi z astmą. Narzędziem badawczym był autorski kwestionariusz ankiety skierowany do 100 pielęgniarek oddziałów pediatrycznych. Prawie cała badana grupa znała różnice występujące w budowie i czynności dróg oddechowych, jednak wiedzę na temat dyfuzji zewnętrznej miało już tylko około połowy badanej grupy. Prawie cała grupa respondentek potrafiła także zdefiniować samą chorobę. Właściwie rozpoznaje objawy ponad połowa badanych, a podłoże występowania choroby właściwie określa nieco większa grupa. Jedynie ⅓ badanych potrafi określić czynniki wpływające na występowanie choroby. Nie wszystkie pielęgniarki potwierdziły wiedzę dotyczącą środków prewencji co nie pozwala na prowadzenie właściwej edukacji dzieci i ich opiekunów.

Opieka i leczenie były dobrze znane respondentkom, prawie wszystkie znały drogi podawania leków i techniki podawania tlenu. Tylko niecała połowa grupy znała możliwości samokontroli i potrafiła wskazać leki interwencyjne. Prawie cała badana grupa wskazała na brak kursów

w zakresie opieki nad dziećmi z astmą, a równie liczna grupa deklarowała chęć uczestnictwa w takich szkoleniach. Pielęgniarki, za źródło wiedzy o pielęgnacji dziecka z astmą uważały doświadczenie zawodowe, pielęgnację chorego w rodzinie oraz fora internetowe, co wskazuje na braki w systemie szkolenia ustawicznego.