Agresja pacjentów i ich rodzin jako problem zawodowy specjalistów opieki zdrowotnej

Wojasiewicz Sylwia - SP Szpital Rejonowy w Zabrzu
Caus-Wozniak Irena - Katedra Pielęgniarstwa Wydziału Opieki Zdrowotnej Wyższej Szkoły Nauk Stosowanych w Rudzie Śląskiej

Streszczenie

Pielęgnowanie jest jednym z najstarszych przejawów aktywności człowieka, bez niego nie byłoby możliwe utrzymanie życia, a także zachowanie i przywracanie zdrowia. Stosunki z osobami pielęgnowanymi zależą od właściwej komunikacji, niewłaściwa niszczy je, udana warunkuje dobre relacje. Kontakt pielęgniarki z pacjentem i jego rodziną ma na celu zaspokajanie znaczących dla życia i zdrowia potrzeb. Długie kolejki do specjalistów lub brak dostępności do świadczeń medycznych budzi w pacjentach rozdrażnienie i agresję. Stereotypowe przedstawienie w negatywnym świetle personelu medycznego w mediach sprawia, iż pacjenci usprawiedliwiają swoją agresję. Agresja staje się w ostatnich latach coraz powszechniej i dotkliwiej zauważalnym zjawiskiem społecznym. Ze wszystkich sfer funkcjonowania człowieka na akty agresji narażone są najczęściej te osoby, których praca zdeterminowana jest kontaktami z innymi ludźmi, w szczególności chorymi. Najczęściej  osoby zgłaszające się po pomoc do pracowników służby zdrowia to osoby  rozdrażnione, obawiające się o życia i zdrowie. W pracy podjęto próbę zbadania nasilenia się zjawiska agresji w stosunku do pielęgniarek pracujących w różnych placówkach ochrony zdrowia. Wyniki badań wskazują, że większość pielęgniarek doznała w trakcie wykonywania obowiązków agresji tak słownej, jak i fizycznej ze strony pacjentów. Niestety równie częste jest wymuszanie na personelu służby zdrowia określonych, oczekiwanych przez pacjentów zachowań. Respondenci w większości nie widzieli związku między jakością świadczenia usług a zachowaniami agresywnymi pacjentów. Stwierdzono również bezkarność agresywnych zachowań pacjentów oraz ignorowanie takich zjawisk przez przełożonych. Stwierdzono brak procedur wsparcia psychologicznego po takich incydentach skutkujących długotrwałym obniżeniem samopoczucia. Badane pielęgniarki po ataku agresji podkreślały występowanie stanów lękowych i chęci odejścia od zawodu